Natuurlijk en duurzaam bodem (en weide) beheer richt zich op het realiseren van een toename van de biologische activiteit / diversiteit en humusopbouw in de bodem!

Deze duurzame bodemvruchtbaarheid leidt gegarandeerd tot voldoende maar vooral ook gezond voedsel!

VOOR PRODUCTEN SCROLL NAAR BENEDEN

Bodem (en weide) beheer 
1. Bodem en bodemprocessen;
2. Weidegang;
3. Ondersteuning natuurlijke processen;
4. Humus!

Bodem en bodemprocessen
Nadat een bodem altijd meer of minder intensief bemest is geweest zal er een veranderingsproces nodig zijn om deze bodem weer zelf regulerend / leverend te maken. Onze ervaring is dat na 3 a 5 jaar actief ondersteunen van dit proces de bodem alweer een goede balans / veerkracht kan hebben ontwikkeld, afhankelijk van de belasting die wij hier tegenover zetten.
Op gronden waar al langer niets meer is gedaan aan bodem management en ondertussen verschraling is opgetreden zien we met dit management snel de bodem weer tot leven komen, wederom afhankelijk van de belasting die wij hier tegenover zetten. Bodem en zijn begroeiing heeft tussendoor rust nodig, waardoor de natuur vrijwel onbelemmerd zijn gang kan gaan om weer gezond voedsel voor ons te kunnen verzorgen.

De zogenaamde onkruiden die we in dit proces zullen tegenkomen zeggen iets over de onbalans die in de bodem heerst en feitelijk zijn ze een onderdeel van het proces om de natuurlijke balans te herstellen, ze groeien daar dus niet voor niets. Het overwoekerende karakter van deze planten zal verdwijnen als er meer balans in de bodem ontstaat. In de natuur gebeurt alles met een reden, ook al begrijpen wij niet altijd het hoe en waarom. De natuur bezit een zelf herstellend vermogen, een oerkracht, die altijd naar balans streeft. Dat wil zeggen als wij deze een kans geven!

De volgende punten dragen bij aan het ontwikkelen van een natuurlijke bodem balans:
1. Afschaffen van directe stikstof bemesting
2. Machinale bewerkingen minimaliseren
3. Organische meststoffen (voeding voor de bodem) aanvoeren zoals compost en/of gefermenteerde producten, b.v. bokashi van mest, deze vorm van bemesting zullen we jaarlijks moeten blijven herhalen. Terugbrengen wat we wegnemen aan organisch materiaal. Dit kan in de herfst bijv. ook afgevallen blad zijn.
4. Aanvulling van de anorganische metale- en mineralen sporenelementen.
Na jaren oogsten en onvolledige mest terug geven ontbreken ondertussen in vrijwel alle bodems belangrijke sporen elementen! Maak bij de aanvulling hiervan alleen gebruik van meststoffen die tevens het reeds aanwezige bodem milieu / balans minimaal verstoren, vanwege hun langzame afgifte en rijke samenstelling aan sporen elementen zoals lava, kleimineralen en zeeschelpenkalk.
5. De bodem microbiologisch ondersteunen. Zeker in de eerste jaren. Dit om de regeneratie kracht te doen toenemen doormiddel van enten van micro-organismen met bijvoorbeeld tuinbokashi, EM of Multitask.

Voor weiden:
6. Grasgroei vertragen, lees normaliseren, in plaats van opjagen en tegelijk de bodem overbelasten. Dit betekent het gras rustig laten afrijpen om tot een evenwichtige / gezonde samenstellling qua inhoudstoffen te komen voor de paarden, zonder ballast stoffen, vergelijkbaar zoals een paard dit ook in de vrije natuur zou vinden.
7. Het gras lang laten worden is een vorm van organische stof toevoer in de bodem, want nadat wij het maaien of door de dieren laten kort eten sterft een deel van de wortels af, welke vervolgens weer voedingstoffen leveren voor de nieuwe groei. De natuur verspilt geen energie! Bovendien past lang gras beter bij paarden, in de natuur vinden ze slechts een heel korte tijd kort gras, enkel na de winter en dan zijn ze ingeteerd dus kunnen ze het goed gebruiken.
8. Stimuleren van biodiversiteit door wat spontaan opkomt, waar mogelijk, te accepteren als onderdeel van een natuurlijk herstelproces naar een biologisch evenwicht in de bodem. Zaaien met diverse biologische grassoorten en kruiden en bloemen en deze ook tot bloei te laten komen. De bodem bepaald uiteindelijk wat blijft, komt en gaat gedurende de komende jaren en seizoenen.

Weidegang
Weiden zijn vaak overbelast doordat paarden of andere grazers continu het gras kort eten. Ook al laten we, nadat het gras lang gegroeid is, het maaien of door de paarden opeten dan is dit nog altijd een stuk minder belasting dan het constant kort te laten eten / maaien. Wat je boven de grond ziet aan bio massa zit namelijk ook onder de grond en verteld iets over de diepte waarop wij biologische activiteit kunnen vinden en daarmee werkzaam voor het deel boven de grond!
Weidegang is steeds vaker een bron van gezondheidsproblemen voor dieren. Met name daar waar het management gericht is op hoge productie doormiddel van productiegrassen, chemische mestoffen en/of drijfmest doen zich verhoudingsgewijs veel problemen voor bij de dieren die zich hiermee moeten voeden.
Onze ervaring is dat wanneer wij voor deze dieren de grasopname sterk beperken EN daarvoor in de plaats voldoende goed ruwvoer verstrekken veel van deze gezondheid problemen vanzelf verdwijnen!
Significant is er dus sprake van een belastende invloed vanuit het gras en, zij het in iets mindere mate, het hooi wat hier van wordt gemaakt. Dit heeft alles te maken met hoe er wordt omgegaan met de bodem en welke vegetatie erop staat.
Naast het ondersteunen van bodemprocessen kijken we dus ook naar de diversiteit en de mogelijkheid in de wei zelf te kiezen voor een specifiek plantje op een specifiek moment. Het mooie is dat wanneer wij de bodem op een natuurlijke manier gaan ondersteunen er gelijk en basis ontstaat waardoor meer diverse planten zich kunnen gaan vestigen. Dit betekent zorgen voor, en accepteren van meer biodiversiteit in de weide.
En ook voor weiden geldt: de zogenaamde onkruiden die we in dit proces zullen tegenkomen zeggen iets over de onbalans die in de bodem heerst en feitelijk zijn ze een onderdeel van het proces om de natuurlijke balans te herstellen, ze groeien daar dus niet voor niets. Het overwoekerende karakter van deze planten zal verdwijnen als er meer balans in de bodem ontstaat!

Ondersteuning natuurlijke processen
In tegenstelling tot waar men aan denkt bij natuurlijk bodem (en weide) beheer is het dus wel degelijk nodig processen actief te ondersteunen. Enerzijds om de biologie in de goede richting te sturen maar ook tegelijk willen blijven oogsten zullen we iets moeten investeren. Als het goed is wordt dit steeds minder als het natuurlijk leverende vermogen van de bodem gaat toenemen.
Dit ondersteunen kan doormiddel van aanvoer van organische meststoffen, aanvoer van anorganische metale- en mineralen sporenelementen, en de bodem microbiologisch ondersteunen. Meer uitleg hierover vind u op de pagina: Natuurlijke meststoffen.
Binnen het veranderingsproces van de bodem kan er een periode zijn waarbij een bodem, voorheen met een stikstofgerichte bemesting behandeld, enige terugval laat zien in productie en kleur van het gewas. Dit is normaal want het bestaande gewas mist feitelijk de directe stikstofbemesting van bovenaf en moet omschakelen naar zelfvoorzienendheid. Hiervoor moet het wortelsysteem meer de diepte opzoeken / de bodemstructuur verbeteren en veranderd ook de samenstelling / hoeveelheid micro-flora in de bodem, dit kost tijd maar gebeurt gegarandeerd bij dit extensief bodem (en weide) beheer.
Terugval kan opgevangen worden door wat vaker een organische bemesting toe te passen met vaste mest of compost, bv ipv 1 x naar 2 x per jaar of vaker kleine hoeveelheden. Qua hoeveelheid al naar gelang de opname capaciteit van de bodem.
Gebruik van micro-organismen / Multi-Task ondersteund / versneld en deze opname processen. Micro-organismen producten kunnen het beste met enigzins vochtig weer, door vernevelen / sproeien, op het land gebracht worden gedurende de jaargetijden wanneer er biologische activiteit in de bodem is.

Humus
Hoofddoel is humusopbouw te stimuleren!
Humus is organisch materiaal waarvan de gemakkelijk verteerbare delen reeds zijn afgebroken door bacteriën en schimmels. Een humeuze bovenlaag ontstaat wanneer organische stof (afgestorven planten- en dierresten, uitwerpselen) wordt afgebroken door het bodemleven. In een gezonde bodem is hierdoor de bovenste laag donkerder van kleur dan de onderliggende lagen. Hoe zwarter de kleur, hoe hoger vaak het humusgehalte. Dikwijls wordt het woord humus gebruikt als synoniem voor compost maar dit is onjuist. Compost is immers het resultaat van een door mensen gecontroleerd ontbindingsproces.
Humus is dus al het leven(de) in de bodem wat zorg draagt dat de planten alle elementen kunnen opnemen in een evenwichtige balans. Daarnaast ondersteund het de regeneratie en verbeterd het de stabiliteit van de zuurgraad / PH van de bodem. Je kunt dus geen humus in een zakje kopen. Dit bouw je op door het ontwikkelen van een natuurlijke bodembalans zoals hierboven genoemd en verder toegelicht onder het kopje: Natuurlijke meststoffen.

Wat we mogen verwachten bij het opbouwen van een humuslaag:
- de humusvoorraad zal toenemen;
- gronden verbeteren qua bufferwerking waardoor water net als droogte steeds minder problemen geven;
- diversiteit aan soorten grassen en kruiden zullen toenemen;
- onkruiden gaan niet meer overheersen;
- de ph stabiliseert zichzelf;
- gras bevat een evenwichtige samenstelling;
- hoge gehalten aan direct opneembare suikers nemen af, worden beter vastgelegd en eiwitten worden bestendig / rijp
- essentiele bio-active aroma en geurstoffen, vitaminen, hormonen, vetzuren, enzymen en antioxidanten komen weer tot ontwikkeling.